«Τα ΜΕΤΑΛΛΑ και οι Ιδιότητές τους …
Η αντίδραση της απλής αντικατάστασης στην καθημερινή ζωή»
Μια από τις σπουδαιότερες κατηγορίες υλικών σωμάτων που υπάρχουν γύρω μας είναι τα μέταλλα. Χρησιμοποιήθηκαν κυρίως στη βιομηχανία, ενισχύοντας την οικονομική αλλά και στρατιωτική δύναμη των λαών. Η λαμπρότητά τους όμως άγγιξε και την καλλιτεχνική ευαισθησία του ανθρώπου (νομίσματα, κοσμήματα, αγάλματα κ.λπ.). Η δημιουργία και χρήση τους, λοιπόν θετική, κάποια όμως αποτελέσματα αρνητικά.
Μεγάλοι σταθμοί για την ανάπτυξη αυτή αποτέλεσαν η ανακάλυψη και η χρησιμοποίηση από τον άνθρωπο της φωτιάς, του τροχού και των μετάλλων.
Οι ιδιότητες των μετάλλων και η καθημερινή τους χρήση δημιούργησαν εύλογα πολλές απορίες/ερωτήσεις. Ας δούμε μερικές::Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα με τα οποία μπορούμε να περιγράψουμε και να διακρίνουμε τα ΜΕΤΑΛΛΑ από τα άλλα υλικά;
- Ποιές είναι οι ιδιότητες των μετάλλων που μπορούν να προσδιορισθούν χωρίς να μεταβάλλεται η σύσταση των ουσιών που αποτελούν τα ΜΕΤΑΛΛΑ;
- Άραγε τα ΜΕΤΑΛΛΑ συμμετέχουν σε μεταβολές – φαινόμενα που συνοδεύονται με σχηματισμό νέων ουσιών;
- Τί είναι τα κράματα; Γιατί ο άνθρωπος καταφεύγει στην ανάμειξη μετάλλων;
- Πού οφείλεται η μεγάλη ανάπτυξη της βιομηχανίας και της τεχνολογίας;
Όμως και εμείς με τη σειρά μας, μέσα από πειραματικές παρατηρήσεις και επιδείξεις θα αποδείξουμε:
- Πώς τα μέταλλα σε πρωταγωνιστικό ρόλο, αντιδρούν με αμέταλλα στοιχεία;
- Πώς μέσα από υπέρλαμπρες καύσεις φτιάχνουμε μαγειρικό αλάτι και επιδεικνύουμε τον πρόδρομο των φωτογραφικών flash.
- Γιατί άραγε δεν πρέπει να χρησιμοπoιούμε νερό για την κατάσβεση πυρκαγιών που περιέχουν μαγνήσιο; Πώς εξηγείται να κινδυνεύει να καεί επαγγελματίας πυροσβέστης, την ώρα που ρίχνει νερό στη μηχανή ενός αυτοκινήτου που έχει πάρει φωτιά;
- Τί είναι η πυροχημική ανίχνευση των μετάλλων και που χρησιμοποιείται;
- Μπορούμε να έχουμε «Χρυσό και Άργυρο … με λίγη Αλχημεία»;
- Γιατί ο χαλκός και τα κράματά του συνεχίζουν να επιλέγονται στην κατασκευή των νομισμάτων;
- Γιατί τα κέρματα του ενός ,δύο και πέντε λεπτών κατασκευάζονται από χάλυβα, το γνωστό μας ατσάλι, ωστόσο επικαλύπτονται από λεπτό στρώμα χαλκού;
- Γιατί τα διαλύματα των οξέων δεν φυλάσσονται σε μεταλλικά δοχεία, αλλά προτιμώνται γυάλινα ή πλαστικά;
- Πώς μπορούμε να επαργυρώσουμε ή να επιχρυσώσουμε ένα αλουμινένιο δαχτυλίδι;
- Γιατί τα παλιά χρόνια, πριν ανακαλυφθούν τα ανοξείδωτα σκεύη, τα μαγειρικά σκεύη ήταν κατασκευασμένα από χαλκό και όχι από σίδηρo;
- Γιατί δεν έπρεπε να διατηρούμε ή να παρασκευάζουμε τρόφιμα σε χάλκινα δοχεία αν δεν ήταν καλά επικασσιτερωμένα;
Όλα τα παραπάνω ερωτήματα θα απαντηθούν, μέσα από έξυπνα και απλά πειράματα
Ενδεικτικά Πειράματα:
- «Ένα σύρμα πιάτων τυλίγεται στις φλόγες» … υπέρλαμπρη καύση ατσαλόμαλλου
- «Ο πρόδρομος των φωτογραφικών flash»
- « … Και εγέννετω Φως» … υπέρλαμπρη καύση μαγνησίου (αντίδραση μετάλλων με αμέταλλα)
- Καύση Φωσφόρου στον αέρα
- Φτιάχνοντας … μαγειρικό αλάτι
- Καίγοντας χαλκό σε χλώριο…
- Ο τρελός χορός του νατρίου
- Τα μέταλλα …παίζοντας πίνγκ-πόνγκ
- Ανάβοντας φωτιά με…. νερό
- «Πυροσβεστήρας που ανάβει φωτιές» … Καύση με διοξειδίο του άνθρακα
- «Κροτούν αέριο», σε κουτί από κονσέρβα
- «Αφρός υδρογόνου»
- «Το αέριο που βρυχάται» – Εκρηκτικά Μπαλόνια
- «Ένα κουτάκι αναψυκτικού κόβεται στα δύο»
- Κάνοντας ένα φακό με … ένα νεροπίστολο
- Μετατρέποντας το χαλκό σε «Ασήμι» και «Χρυσό»
- Αυτογενής συγκόλληση σπασμένων σιδηροτροχιών με ανάφλεξη μίγματος θερμίτη
- Φτιάχνοντας Μέταλλα από τις σκουριές τους
- Χρωματίζοντας τη Φλόγα
Για μαθητές, (ηλικίας 9 – 16 ετών), δασκάλους και καθηγητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ευρύ κοινό.
Λίγα λόγια για το Science is Fun…
Το “Science is Fun” παρουσιάζει τις φυσικές επιστήμες μέσα από μία σειρά ελκυστικών και εντυπωσιακών πειραμάτων. Με εργαλείο την αναπαράσταση, την ερμηνεία και την ανάλυση απλών φυσικών φαινομένων στοχεύει να προσελκύσει την αγάπη, το ενδιαφέρον, την περιέργεια και την κριτική ικανότητα των παιδιών για τον κόσμο των φυσικών επιστημών. Και αυτό το επιτυγχάνει καθώς στηρίζεται: στην έρευνα, στην παρατήρηση και στο πείραμα.
Τα παιδιά πάντα ρωτούν πώς και γιατί. Και δεν υπάρχει καλύτερος και πιο διασκεδαστικός τρόπος προσέγγισης και κατανόησης της επιστήμης από τα πειράματα επίδειξης!
O Δημήτρης Κονιδιτσιώτης είναι ο εμπνευστής και ιδρυτής του Scienceis Fun (2010), ενός τρόπου επικοινωνίας της Επιστήμης, με σκοπό:
• Να αναδείξει τη σχέση των Φυσικών Επιστημών με την καθημερινή μας ζωή,
• Να μυήσει τους μαθητές και το ευρύ κοινό στην ομορφιά και τη φαντασία της επιστημονικής σκέψης,
• Να κεντρίσει το ενδιαφέρον τους για την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία.
• Να προσελκύσει τους νέους στις Φυσικές Επιστήμες μέσω διαφορετικών μεθόδων διδασκαλίας,
• Να αποδείξει ότι ορισμένα εκπληκτικά επιστημονικά πειράματα μπορούν – μέσω της βιωματικής μάθησης – να γίνουν με απλά καθημερινά υλικά, που βρίσκονται γύρω μας.
Με ποιό τρόπο:
• Χρησιμοποιώντας τον κόσμο της καθημερινής ζωής ως αντικείμενο και εργαλείο διδασκαλίας,
• Με συμμετοχή σε εκδηλώσεις και φεστιβάλ επιστήμης,
• Με τον σχεδιασμό και την παρουσίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων –με τρόπο απλό και κατανοητό- τα οποία απευθύνονται κυρίως σε μαθητές και καθηγητές της Β΄ βάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και στο ευρύτερο κοινό.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1966 στη Βραζιλία και μεγάλωσε στην Αθήνα στην περιοχή του Θησείου. Είναι απόφοιτος της Σχολής Θετικών Επιστημών και πτυχιούχος του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με εξειδίκευση στην Επικοινωνία της Επιστήμης.
Εργάσθηκε στο Εργαστήριο Φαρμακοδιεγέρσεως - ελέγχου Doping, του Ολυμπιακού Αθλητικού κέντρου Αθηνών «ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΗΣ», ως ερευνητής στο Εργαστήριο Οργανικής Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιοχημείας του Κέντρου Πυρηνικών Ερευνών του Saclay (Γαλλία) - σχετική ανακοίνωση στο 23ο Ευρωπαϊκό Συμπόσιο Πεπτιδίων, Σεπτέμβριος 1994, PRAGA PORTOGALIA, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων (Ε.Θ.Ι.Α.Γ.Ε) και στη Διεύθυνση Υγειονομικού Ελέγχου & Περιβαλλοντικής Υγιεινής στην ΠΕ Ανατολικής Αττικής.
Από το 2008 ασχολείται αποκλειστικά με την Επικοινωνία της Επιστήμης. Από τον Μάιο του 2015 και σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Φυσικών αναπτύσσει το δικό του πρόγραμμα SCIENCE IS FUΝ, μια πρωτότυπη εκπαιδευτική δράση που παρουσιάζει τις φυσικές επιστήμες μέσα από μία σειρά ελκυστικών επιστημονικών πειραμάτων σε μαθητές όλων των βαθμίδων, χρησιμοποιώντας τον μοναδικό και ιδιαίτερα θεαματικό συνδυασμό πειραματικής επίδειξης και διάλεξης.
Παράλληλα συμμετέχει στην ομάδα επικοινωνίας της επιστήμης των Science Reactors, συνεργάζεται με τους μη κερδοσκοπικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς «Άτρακτος - Το Σχολείο της Ζωής», «Επιστήμη Επικοινωνία – SciCo», το Βιωματικό και Ψυχαγωγικό Θεματικό Πάρκο Paradise Park, και το Μουσείο Φυσικής Planet Physics, ενώ από το 2021 συμμετέχει ανελλιπώς στο Φεστιβάλ Γρίφων & Επιστήμης του Καστελλόριζου.
Από το 2018 έως σήμερα, έχει διευρύνει το εναλλακτικό αυτό πρόγραμμα εκπαίδευσης, παρουσιάζοντάς το σε περισσότερα από 870 σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με ξεχωριστή επιτυχία.
Από το Φεβρουάριο του 2023 ιδρύει τη δική του εταιρεία, με τον ίδιο διακριτικό τίτλο SCIENCE IS FUN, με κύριο σκοπό την Επικοινωνία της Επιστήμης, παρέχοντας πλέον υπηρεσίες υποστηρικτικές προς την Εκπαίδευση μέσα από τη δημιουργία, τον σχεδιασμό και την παρουσίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων.