Ο Βασίλης Κατσούρος, Διευθυντής Ερευνών και Διευθυντής στο Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ) του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά (ΕΚ Αθηνά) θα παρουσιάσει τον ρόλο και τις εφαρμογές των ψηφιακών εργαλείων και της ΑΙ στην εκπαίδευση.
Επιστήμη και Μουσική: Μαθαίνουμε λύνοντας τον γρίφο μιας μυστηριώδους σύνδεσης
Παρουσίαση και διαδραστική έκθεση
Μέρος παρουσίασης (20 λεπτά)
- Σύντομη παρουσίαση του έργου “ΕπιSTEAMουσική”. Αυτή η παρουσίαση αφορά μια σύντομη αναφορά στον έργο [https://episteamousiki.athenarc.gr] , τους στόχους της STEAM εκπαίδευσης και τα (ψηφιακά, κυρίως) εργαλεία που διευκολύνουν αυτή την εκπαιδευτική προσέγγιση αναφορικά με τη μουσική.
- Παρουσίαση της πλατφόρμας iMuSciCA [https://workbench.imuscica.eu] και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται στην ΕπιSTEAMουσική. Σε αυτή την παρουσίαση, οι συντελεστές θα παρουσιάσουν κάποια εργαλεία της εν λόγω πλατφόρμας, δείχνοντας και κάποια από τα εργαλεία που θα γίνουν διαθέσιμα στο διαδραστικό σκέλος που ακολουθεί.
Μέρος διαδραστικών δραστηριοτήτων (40 λεπτά)
- Αναλύοντας τον ήχο μιας χορδής. Σε αυτή τη διαδραστική δραστηριότητα, οι συμμετέχοντες, υπό την καθοδήγηση των διοργανωτών, μπορούν να αναλύσουν τον ήχο της χορδής ενός εικονικού μονόχορδου που κατασκευάζουν, ακούγοντας τμηματικά τα στοιχεία (αρμονικές) που συνθέτουν αυτό τον ήχο.
- Παίζοντας με τις συχνότητες με τα δάχτυλά μας. Σε αυτή τη διαδραστική δραστηριότητα, οι συμμετέχοντες, ένα άτομο τη φορά, να παίξουν μουσική κουνώντας τα δάχτυλά τους στον αέρα. Θα μπορούν επίσης να δουν στοιχεία του ήχου που δημιουργούν (συχνότητες και εντάσεις), ενώ θα μπορούν να “κουρδίσουν” τη διαδραστική εφαρμογή ώστε να παίζει νότες σε συγκεκριμένες μουσικές κλίμακες.
- Φτιάχνοντας και παίζοντας κιθάρα στον αέρα. Σε αυτή τη διαδραστική εφαρμογή, οι συμμετέχοντες, ένα άτομο τη φορά, μπορούν να κατασκευάσουν μία εικονική κιθάρα και να την εισάγουν σε έναν εικονικό κόσμο όπου θα μπορούν να ορίζουν συγχορδίες και να παίζουν κιθάρα κουνώντας τα χέρια τους στον αέρα, ακούγοντας το αποτέλεσμα της εκτέλεσής τους σε πραγματικό χρόνο.
Η δράση απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου. Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων τα 30 άτομα.
Σχετικά με το έργο ΕπιSTEAMουσική: Αντικείμενο του προτεινόμενου έργου “ΕπιSTEAMουσική” είναι η δημιουργία ενός Κόμβου Έρευνας και Καινοτομίας στην Εκπαίδευση, ο οποίος θα έχει τόσο φυσική υπόσταση, καθώς θα είναι εγκατεστημένος σε τέσσερα σημεία στην Ελλάδα, όσο και ψηφιακή, με τη μορφή μιας διαδικτυακής πλατφόρμας, η οποία θα είναι προσβάσιμη από μαθητές και εκπαιδευτικούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο κόμβος Έρευνας και Καινοτομίας ΕπιSTEAMουσική απευθύνεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσιο και Λύκειο) και αναφέρεται στην επιστημονική περιοχή STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics), έχοντας ως στόχο τη διδασκαλία και εκμάθηση των Φυσικών επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών μέσω της Μουσικής. Ο εκπαιδευτικός στόχος του Κόμβου θα υλοποιείται μέσω διαθεματικών και διεπιστημονικών βιωματικών εργαστηρίων, τα οποία θα πραγματοποιούνται τόσο στις φυσικές εγκαταστάσεις του Κόμβου όσο και μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας. Τα εργαστήρια αυτά θα πλαισιώνονται από μια ολοκληρωμένη παιδαγωγική προσέγγιση της εκπαίδευσης STEAM, η οποία βασίζεται στις αρχές της διαθεματικότητας και της διερευνητικής και της συνεργατικής μάθησης. Παράλληλα το εκπαιδευτικό περιεχόμενο της διαδικτυακής πλατφόρμας του Κόμβου θα είναι διαθέσιμο για χρήση στα σχολεία και θα υποστηρίζεται από προτεινόμενα διαθεματικά σχέδια μαθημάτων και εκπαιδευτικά σενάρια εφαρμογής με τη μορφή project.
Σχετικά με τη διαδικτυακή πλατφόρμα της ΕπιSTEAMουσικής: Η διαδικτυακή πλατφόρμα του έργου ΕπιSTEAMουσική, αντικείμενο του οποίου είναι η δημιουργία ενός Κόμβου Έρευνας και Καινοτομίας στην Εκπαίδευση. Ο ιστότοπος που φιλοξενεί την πλατφόρμα είναι προσβάσιμος από μαθητές και εκπαιδευτικούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο κόμβος Έρευνας και Καινοτομίας ΕπιSTEAMουσική απευθύνεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσιο και Λύκειο) και αναφέρεται στην επιστημονική περιοχή STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics), έχοντας ως στόχο τη διδασκαλία και εκμάθηση των Φυσικών επιστημών, της Τεχνολογίας, της Μηχανικής και των Μαθηματικών μέσω της Μουσικής. Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο της διαδικτυακής πλατφόρμας του Κόμβου είναι διαθέσιμο για χρήση στα σχολεία και υποστηρίζεται από προτεινόμενα διαθεματικά σχέδια μαθημάτων και εκπαιδευτικά σενάρια εφαρμογής με τη μορφή project. Κεντρικό πυρήνα του κόμβου ΕπιSTEAMουσική θα αποτελέσει η ήδη ανεπτυγμένη και διαθέσιμη σε διάφορες γλώσσες (ανάμεσά τους και Ελληνικά) διαδικτυακή πλατφόρμα iMuSciCA (https://workbench.imuscica.eu). Η πλατφόρμα iMuSciCA είναι το αποτέλεσμα ενός επιτυχημένου ευρωπαϊκού προγράμματος με τίτλο “Interactive Music Science Collaborative Activities”.
Ενεργοποιώντας τους μαθητές: η μεταμόρφωση της εκπαίδευσης με τη δύναμη της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (απογευματινή ομιλία).
Αντικείμενο της παρουσίασης είναι η μεταμορφωτική επίδραση της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική διαδικασία και οι προοπτικές της να ενεργοποιήσει τους μαθητές προς την κατεύθυνση μιας πιο δημιουργικής, διερευνητικής και εξατομικευμένης προσέγγιση της μάθησης.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, κυρίως η εισαγωγή τεχνολογιών παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, έχουν εισαγάγει μια νέα εποχή δυνατοτήτων στην εκπαίδευση, αναδιαμορφώνοντας τη διδασκαλία και τη μάθηση και εκσυγχρονίζοντας τις εκπαιδευτικές μεθοδολογίες. Αυτές οι τεχνολογίες αξιοποιούνται όλο και περισσότερο για τη δημιουργία εξελιγμένων διαλογικών εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Οι εφαρμογές αυτές, με τις προηγμένες γλωσσικές δυνατότητες που διαθέτουν, υπόσχονται εμπλουτισμένη, εξατομικευμένη και διαδραστική μάθηση καθώς και πολυδιάστατη υποστήριξη της διδασκαλίας, μέσω φυσικής συνομιλίας. Ταυτόχρονα, η εισαγωγή της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση έχει εγείρει νέα ζητήματα σχετικά με τη δεοντολογική, ασφαλή και ουσιαστική χρήση της, καθώς και νέες ανάγκες για τον έλεγχο της χρήσης της με βάση μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Σχετικά με το έργο AI4EDU: Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «AI4EDU: Conversational AI assistant for teaching and learning» (https://ai4edu.eu), το οποίο συντονίζει το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, αναπτύσσει μια καινοτόμο προσέγγιση για την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση με τα εργαλεία διαλογικής τεχνητής νοημοσύνης, Study Buddy και Teacher Mate.
Η πρωτοβουλία επιδιώκει να αναδιαμορφώσει τη μάθηση και τη διδασκαλία, δίνοντας έμφαση σε δεοντολογικές και χωρίς αποκλεισμούς εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. Επιπλέον, φέρνει σε επαφή ειδικούς από τους τομείς της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας, με στόχο τη διερεύνηση των πολλαπλών τρόπων με τους οποίους τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της διαφοροποίησης της διδασκαλίας και της μάθησης, εξετάζοντας παράλληλα τις σημαντικές προκλήσεις και τους δεοντολογικούς προβληματισμούς που συνοδεύουν την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε εκπαιδευτικά πλαίσια.
Το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» ιδρύθηκε το 2003 και διαθέτει υποδομές σε Αθήνα, Πάτρα και Ξάνθη. Είναι το μοναδικό Ερευνητικό Κέντρο στην Ελλάδα με αποκλειστικό προσανατολισμό τις Ψηφιακές Επιστήμες και Τεχνολογίες. Αποτελείται από τέσσερα Ινστιτούτα με αντικείμενο δραστηριοποίησης τη Γλώσσα και την Επεξεργασία του Λόγου, τα Βιομηχανικά Συστήματα, τα Πληροφοριακά Συστήματα και τη Ρομποτική αντιστοίχως, και από επτά μονάδες με αντικείμενο τους Τεχνολογικούς Συνεργατικούς Σχηματισμούς, τα Διαστημικά Προγράμματα, τις Περιβαλλοντικές και Δικτυακές Τεχνολογίες και Εφαρμογές, τη Φαρμακοπληροφορική, την Αειφόρο Ανάπτυξη, την Τεχνητή Νοημοσύνη, την Επιστήμη των Δεδομένων και τους Αλγορίθμους και τέλος τη Γυναικεία Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα.
Όραμα του ΕΚ «Αθηνά» είναι η διεξαγωγή έρευνας αιχμής στην Πληροφορική και τις Τεχνολογίες Επικοινωνίας, αναζητώντας λύσεις σε διεθνείς προκλήσεις, αντιμετωπίζοντας τοπικές ανάγκες και παράγοντας νέα και εις βάθος τεχνολογικά αποτελέσματα με σημαντικό αντίκτυπο στις άλλες επιστήμες, στη βιομηχανία και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Πέραν της έρευνας σε θεμελιώδη προβλήματα στις ψηφιακές τεχνολογίες, η διεπιστημονικότητα είναι ένα ακόμη θεμελιώδες χαρακτηριστικό της δραστηριοποίησης του ΕΚ «Αθηνά» με ξεχωριστή έμφαση στα υπολογιστικά στοιχεία στον αγροδιατροφικό τομέα, στην ιατρική ακριβείας, στη βιολογία, στη βιοποικιλότητα, στην παρατήρηση της γης, στην επιστήμη του διαστήματος, στη μηχανική, στη γλωσσολογία, στην αρχαιολογία και τις τέχνες. Εκτός όμως από τα ερευνητικά επιτεύγματα, το ΕΚ «Αθηνά» βρίσκεται επίσης, ψηλά στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, συμπεριλαμβανομένης της ίδρυσης τεχνοβλαστών. Ένα ξεχωριστό πλεονέκτημα του ΕΚ «Αθηνά» είναι οι ερευνητές του, η ικανότητα συνεργασίας, οι μηχανικοί και οι λοιποί επαγγελματίες και φοιτητές που με την εις βάθος τεχνολογική τους εξειδίκευση και την πλούσια εμπειρία τους κάνουν το ΕΚ «Αθηνά» να ξεχωρίζει στην επίλυση σημαντικών επιστημονικών προκλήσεων και σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων.
Ο Βασίλης Κατσούρος είναι Διευθυντής Ερευνών και Διευθυντής στο Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου (ΙΕΛ) του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά (ΕΚ Αθηνά).
Αποφοίτησε το 1992 από το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το 1993 έλαβε με διάκριση το μεταπτυχιακό δίπλωμα Μάστερ στις Επικοινωνίες και την Επεξεργασία Σήματος (M.Sc. with Distinction in Communications and Signal Processing) από το Imperial College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και το 1997 το διδακτορικό του από το ίδιο Πανεπιστήμιο σε μαθηματική μοντελοποίηση και στοχαστικό έλεγχο.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ψηφιακή επεξεργασία σήματος, στατιστική ανάλυση, μάθηση μηχανών και τεχνητή νοημοσύνη με εφαρμογές σε μεγάλη ποικιλία σημάτων και δεδομένων (φωνή, μουσική, εικόνα, βίντεο, sensorial data, κ.λπ.). Έχει συγγράψει σημαντικό αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων στους παραπάνω τομείς σε βιβλία, επιστημονικά περιοδικά, καθώς και διεθνή συνέδρια.