Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών

Δράσεις του ΕΛΚΕΘΕ

  • Επίδειξη πολύ-αισθητήρα για μέτρηση φυσικοχημικών παραμέτρων (αλατότητα/αγωγιμότητα, θερμοκρασία, pHκ.α.) καθώς και εφαρμογή του πολύ-αισθητήρα σε δείγματα νερού. Συζήτηση με μαθητές για την ποιότητα νερού (Ομιλητής: κος Γεράσιμος Κονδυλάτος).
  • Επίδειξη άσκησης/δράσης σύμφωνα με τις οδηγίες του προγράμματος ERASMUS+ με το ακρωνύμιο MedEDUCπου συντονίζει το ΕΛΚΕΘΕ για την Ελλάδα. Η δράση που θα παρουσιαστεί αφορά μεταφορά και κινητικότητα των ρυπαντών σε συνδυασμό με την αλληλεπίδραση των οικοσυστημάτων (λίμνες, ποτάμια, υδροφόρος ορίζοντας, παράκτια ζώνη, λιμνοθάλασσα, ανοικτή θάλασσα κ.ά). Συζήτηση με μαθητές για τα αποτελέσματα της δράσης (Ομιλητής: κος Χρήστος Τσαμπάρης).
  • Αλληλεπίδραση με τους μαθητές και γνωριμία με:
    • Το σύστημα «ΠΟΣΕΙΔΩΝ» – ένα σύστημα που προβλέπει τον καιρό, την κατάσταση της θάλασσας (ποιότητα νερού, κυματισμό και άλλα) και την αλληλεπίδρασή της με την ατμόσφαιρα (Ομιλητής: κος Γεράσιμος Κονδυλάτος).
  • Αλληλεπίδραση με παιχνίδια που γίνουν με τους μαθητές με:
    • Γρίφους που έχουν σχέση με την θάλασσα και τα θαλάσσια οικοσυστήματα
      Οι μικροί μαθητές που θα παρακολουθήσουν την δράση θα συμμετέχουν σε βιωματικά ψυχαγωγικά παιχνίδια γρίφων με στόχο την ανακάλυψη των θαλασσίων οικοσυστημάτων (Ομιλήτρια: κα Ρούλα Ανδριοπούλου).
  • Η Επιστήμη στην υπηρεσία της πολιτείας και της κοινωνίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής (Εθνικό Πρόγραμμα CLIMPACT).
    • Συζήτηση με μαθητές και διαδραστική εκπαιδευτική προσέγγιση για την κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. 
      Θα συζητηθούν πρόσφατες μελέτες που παρουσιάζουν στοιχεία σχετικά με την αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους και των ωκεανών, την επιτάχυνση της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και της τήξης των πάγων – αλλά και τις επιπτώσεις στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, την ανθρώπινη υγεία, τη μετανάστευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα. Στο τέλος θα δοθεί έμφαση στην ανάγκη ανάπτυξης συστημάτων παρακολούθησης των κλιματικών παραμέτρων για τη μελέτη των επιπτώσεων στην κοινωνία και την οικονομία (Ομιλήτρια: κα Ρούλα Ανδριοπούλου).
  • Η Επιστήμη για τα νέα προϊόντα της μπλε βιοτεχνολογία για την υγεία του ανθρώπου (Πρόγραμμα Β-BLUE).
    • Μπλε Βιοτεχνολογία- Ένας ακόμα γρίφος ή η απάντηση στη λύση των δύσκολων γρίφων του πλανήτη;

      Τι είναι η βιοτεχνολογία και τι «γρίφους» ήρθε να λύσει στη ζωή μας ; Σε ποιους τομείς βρίσκει εφαρμογή; Ποια τα προϊόντα της βιοτεχνολογίας; Έχει χρώματα η βιοτεχνολογία? Και εάν όχι τι είναι αυτή η ΜΠΛΕ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ; Αυτά και άλλα θα έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν οι μαθητές με τη ματιά του επιστήμονα που οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να οραματίζεται ένα καλύτερο μέλλον και να δουλεύει διαρκώς για την ανεύρεση βιώσιμων λύσεων στα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη (Ομιλήτρια: κα Αμαλία Βενετσανοπούλου).
  • Καινοτόμες τεχνολογίες στη γαλάζια οικονομία
    • Η δράση περιλαμβάνει μία σύντομη εισήγηση για να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις έννοιες: θαλάσσια οικονομία, καινοτομία και βιώσιμη ανάπτυξη, ενημέρωση για τα σύγχρονα περιβαλλοντικά ζητήματα καθώς και παραδείγματα καινοτόμων τεχνολογιών που εφαρμόζονται για την επίλυσή τους (Ομιλήτρια: κα Χρύσα Ευστρατίου).

Διαδραστικά Παιχνίδια:

Παιχνίδια γρίφων με θέμα τη θάλασσα και τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Οι μικροί μαθητές που θα παρακολουθήσουν τη δράση θα συμμετέχουν σε βιωματικά ψυχαγωγικά παιχνίδια γρίφων με στόχο την ανακάλυψη των θαλασσίων οικοσυστημάτων.

 

 

Τι είναι το Εθνικό Πρόγραμμα CLIMPACT
Η Επιστήμη στην Υπηρεσία της Πολιτείας και της Κοινωνίας για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής

Συζήτηση με μαθητές και διαδραστική εκπαιδευτική προσέγγιση για την κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής .

Οι χειρότερες, δυστυχώς, προβλέψεις για την ένταση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της επιβεβαιώνονται καθημερινά. Η πρόσφατη μελέτη που συνέταξε o Διεθνής Μετεωρολογικός Οργανισμός και που ανακοινώθηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών στις 10 Μαρτίου 2020 καταδεικνύει ότι η κλιματική αλλαγή έχει πολύ μεγάλη επίδραση σε όλους τους τομείς του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς και στην υγεία και την ευημερία του παγκόσμιου πληθυσμού.

 

 

Η μελέτη παρουσιάζει στοιχεία σχετικά με την αύξηση της θερμοκρασίας του εδάφους και των ωκεανών, την επιτάχυνση της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και της τήξης των πάγων – αλλά και σχετικά με τις επιπτώσεις στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, την ανθρώπινη υγεία, τη μετανάστευση, την επισιτιστική ασφάλεια και τα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα.

Οι επιστήμονες, που εδώ και δεκαετίες έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τα δραματικά αποτελέσματα που θα έχει η κλιματική αλλαγή, καλούνται πλέον παγκοσμίως να αναπτύξουν συστήματα παρακολούθησης των κλιματικών παραμέτρων, μελέτης των επιπτώσεων της στην κοινωνία και την οικονομία, αλλά και εργαλεία έγκαιρης πρόγνωσης έντονων φυσικών φαινομένων με στόχο την αποτελεσματική πρόληψη και τη χάραξη στρατηγικής για την αντιμετώπιση των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. 

Περιγραφή ΕΛΚΕΘΕ

Το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ) είναι κρατικός ερευνητικός οργανισμός του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και αποτελείται από τρία Ινστιτούτα: Ωκεανογραφίας (ΙΩ), Θαλάσσιας Βιολογίας Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) και Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων (ΙΘΑΒΙΠΕΥ).

Σκοπός του ΕΛΚΕΘΕ είναι η διεξαγωγή επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας, η πειραματική ανάπτυξη και επίδειξη, η διάδοση και εφαρμογή των αποτελεσμάτων της έρευνας, ιδιαίτερα στους τομείς της μελέτης και προστασίας της υδρόσφαιρας, της διεπαφής της με την ατμόσφαιρα, την ακτή και το βυθό, των οργανισμών της, των φυσικών, χημικών, βιολογικών και γεωλογικών συνθηκών που επικρατούν και διέπουν τα παραπάνω συστήματα. Πέρα από την αμιγώς επιστημονική έρευνα, το ΕΛΚΕΘΕ διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών για τη διατήρηση και αειφορική διαχείριση των οικοσυστημάτων.

Ερευνητές του Κέντρου αποτελούν ενεργά μέλη επιτροπών σε Εθνικό και Διεθνές επίπεδο για τη διαμόρφωση πολιτικών τόσο στην έρευνα αλλά και τη διαμόρφωση Οδηγιών που αφορούν στο περιβάλλον και την προστασία του. Σε Εθνικό επίπεδο, είναι ο κύριος εκτελεστής έργων Εθνικής Στρατηγικής, όπως αυτά που αφορούν την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά και τη Θαλάσσια Στρατηγική, αλλά και τη Συλλογή Αλιευτικών Δεδομένων, και είναι σύμβουλος του Κράτους για την πετρελαϊκή ρύπανση από θαλάσσιες δραστηριότητες και ατυχήματα, θέματα που διαμορφώνουν την πολιτική για την αλιεία, διαχείριση των υδάτινων πόρων, θαλάσσιες μορφές ΑΠΕ και εξορύξεις ορυκτών πόρων στα πλαίσια της αειφόρου ανάπτυξης (Blue Growth).

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Ο Χρήστος Τσαμπάρης είναι Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Υποστήριξε το διδακτορικό του σε θεματική Πειραματικής Πυρηνικής Φυσικής από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Υλικών Αναφοράς και Μετρήσεων (IRMM-JRC), στο Βέλγιο. Από το 2000 εργάζεται στο ΕΛΚΕΘΕ σε θέματα ραδιενέργειας θαλάσσιου περιβάλλοντος κι ένα από τα τεχνολογικά κατορθώματά του είναι κι η ανάπτυξη και εφαρμογή αυτόνομων υποβρυχίων αισθητήρων ραδιενέργειας όπως τα συστήματα ΚΑΤΕΡΙΝΑ και GeoMAREA.

Επίσης, είναι υπεύθυνος για το εργαστήριο Ραδιενέργειας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του ΕΛΚΕΘΕ το οποίο εντάχθηκε στο δίκτυο «ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ» της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και στο δίκτυυο «ALMERA» του Διεθνή Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας. Έχει πάνω από 60 δημοσιεύσεις σε περιοδικά με κριτές, 28 από αυτά είναι εστιασμένα στην υποβρύχια φασματοσκοπία ακτίνων-γ μέσω της επιτόπιας μεθόδου. Οι αναφορές του είναι πάνω από 700. Έχει συμμετάσχει σε 32 προτάσεις (12 από τις οποίες είναι/ήταν υπεύθυνος) και έχει παρουσιάσει έργο σε πάνω 40 διεθνή συνέδρια / ημερίδες.

Έχει διατελέσει προσκεκλημένος ομιλητής, κριτής σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και σε αξιολόγηση προτάσεων. Όπως επίσης βραβεύτηκε ως πολύτιμος κριτής σε περιοδικό της ELSEVIER. Τέλος, ήταν από τα πρώτα ιδρυματικά μέλη για την Ομάδα Εργασίας in-situ του Διεθνή Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας.

Η Αργυρώ Ανδριοπούλου σπούδασε Ιχθυολογία, στη Σχολή Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, Τεχνική Σχολή Μεσολογγίου, στη συνέχεια Βιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και έχει μεταπτυχιακό τίτλο MSc στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Από το 2000, είναι βοηθός έρευνας στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων & Υδάτων, στο HCMR. Είναι ενεργό μέλος της Εκπαιδευτικής Μονάδας HCMR (ΕΕ) από το 2006 και από το 2015 είναι η Διευθύντρια της Ε.Ε. στην Αθήνα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στον εντοπισμό και την ταξινόμηση των βενθικών μακροασπόνδυλων γλυκού νερού, στην αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης των ελληνικών ποταμών, στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας-Πλαισίου για τα Νερά (2000/60/ΕΕ) στα ελληνικά οικοσυστήματα γλυκού νερού και ταξινόμηση των επιφανειακών εσωτερικών υδάτων. Ως υπεύθυνη εκπαίδευσης έχει προγραμματίσει και οργανώσει διάφορα προγράμματα σχετικά με τα θέματα του θαλάσσιου/υδάτινου περιβάλλοντος, εστιασμένα σε ελληνικά δημοτικά και δευτεροβάθμια σχολεία σε συνεργασία με κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς οργανισμούς.

Ο Γεράσιμος Κονδυλάτος, MSc Ιχθυολόγος (ΤΕ) / Ενυδρειολόγος είναι μέλος της ομάδας του ΕΛΚΕΘΕ από το 2000, ενώ τα τελευταία έτη είναι υπεύθυνος για την εύρυθμη λειτουργία του Ενυδρείου και Μουσείου του Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου. Έχει αναλάβει και συμμετάσχει σε ερευνητικά αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα, με δεκάδες ανακοινώσεις σε Ελληνικά και διεθνή περιοδικά.

Ανάμεσα στις δραστηριότητες που έχει αναλάβει είναι η επίβλεψη πρακτικής εξάσκησης πτυχιούχων και φοιτητών, διαλέξεις με θέματα από το υδάτινο περιβάλλον, την βιοποικιλότητα, τα ξενικά είδη κ.α., οι διοργανώσεις επιστημονικών αποστολών για δειγματοληψίες, οι διοργανώσεις ημερίδων και πολλές άλλες.

Η κα Αμαλία Βενετσανοπούλου είναι επιστημονική συνεργάτης του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας στο ΕΛΚΕΘΕ. Είναι εξειδικευμένη στην οικολογία, τη φυσιολογία και την ταξινόμηση του θαλάσσιου φυτοπλαγκτού, των επιβλαβών μικροφυκών και των κύστεων δινοφλαγγέλων. Το έργο της περιλαμβάνει απομόνωση μικροφυκών από φυσικούς πληθυσμούς και στάδια ανάπαυσης, καθιέρωση εργαστηριακών πολιτισμών και ανάπτυξη πολιτισμών μεγάλης κλίμακας. Έχει πτυχίο στη Βιολογία, από το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σχολή Επιστημών (Τμήμα Βιολογίας) και πτυχίο στην Υδατοκαλλιέργεια και Αλιεία από το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Δυτικής Ελλάδας (ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας, Τμήμα Αλιείας & Υδατοκαλλιέργειας).
Η κα Χρύσα Ευστρατίου είναι απόφοιτος της Γεωπονικής Σχολής ΑΠΘ, με ειδίκευση στον τομέα των εγγείων βελτιώσεων, εδαφολογίας και γεωργικής μηχανικής, στα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης και στις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), από το 2018, και είναι επιστημονική συνεργάτης του μη-κυβερνητικού ερευνητικού οργανισμού ‘Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δικαίου, Επιστήμης και Τεχνολογίας’ (EILST).

Ο Δρ. Διονύσης Πατήρης έλαβε το 2002 πτυχίο Φυσικής από το Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το 2009 ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Μελέτη της συμπεριφοράς των θυγατρικών ραδιοϊσοτόπων του ραδονίου στον ατμοσφαιρικό αέρα» στο Εργαστήριο Πυρηνικής Φυσικής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Από το 2010 έως τον Απρίλιου του 2019 εργάζεται ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών έχοντας λάβει υποτροφία (2010-2011) από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών στα πλαίσια του προγράμματος «Μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα, τομέας Γεωγραφία – Γεωλογία – Ωκεανογραφία».

Το συγγραφικό του έργο αφορά 35 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά με συνολικά 306 αναφορές. Από το 2013 συμμετέχει στις δράσεις επικοινωνίας της επιστήμης του ΕΛΚΕΘΕ συμμετέχοντας σε πλήθος επιστημονικών φεστιβάλ, ημερίδων και σε διεθνείς εκθέσεις τεχνολογίας και καινοτομίας. Από το 2003 είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Πυρηνικής Φυσικής. Είναι έμπειρος αυτοδύτης και από το 2013 έχει λάβει μεταξύ άλλων τα διπλώματα PADI-Divemaster και IANTD-Advanced Nitrox Diver. Τον Μάιο του 2019 εκλέχθηκε σε θέση Εντεταλμένου Ερευνητή στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ.