Ο φυσικός ερευνητής του πανεπιστημίου Μονάχου Δρ. Μάρκος Σκουλάτος θα παρουσιάσει τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων: ο θαυμαστός κόσμος των γραναζιών και πως η αρχαία τεχνολογία μάς οδηγεί σε σύγχρονα δημιουργικά παιγνίδια.
Ο θαυμαστός κόσμος των γραναζιών
Διαδραστικό εργαστήριο για το μηχανισμό των Αντικυθήρων, την αρχαία τεχνολογία και τις εφαρμογές της.
Τα γρανάζια βρίσκονται παντού στην καθημερινότητά μας: στο αυτοκίνητο, στο ποδήλατο, σε παιχνίδια, ρολόγια, κινητήρες, ηλεκτρικές συσκευές, ακόμα και στη φύση. Στον υπολογιστή μας, αν κάτι ρυθμίζεται, συνήθως απεικονίζεται με γρανάζια. Ο αρχαιότερος υπολογιστής, ο μηχανισμός των Αντικυθήρων, είναι μια συστοιχία γραναζιών.
Πώς όμως λειτουργεί και πώς ξεκίνησε; Οι αρχαίοι Έλληνες μηχανοποίησαν τον κόσμο, το τότε γνωστό σύμπαν, σε μία και μόνο φορητή συσκευή, τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Το μοναδικό αυτό προνόμιο, μπορεί σήμερα να κατέχει ο καθένας, ως εφαρμογή στο κινητό, η οποία θα διανεμηθεί κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. Με βάση αυτό θα ακολουθήσουμε τα βήματα του κατασκευαστή, θα καταλάβουμε ποιες πληροφορίες έπρεπε να συμπεριληφθούν και πώς εμφανίζονταν.
Δεύτερον, θα επικεντρωθούμε στα ίδια τα γρανάζια ως κατασκευαστικά συστατικά. Αυτό που γνωρίζουμε κυρίως γι’ αυτά είναι ότι μεταφέρουν κίνηση και ενέργεια σε μηχανικές εφαρμογές. Γνωρίζουμε όμως ότι μπορούμε να κάνουμε μαθηματικά, φυσική, αστρονομία και γεωμετρία με τα γρανάζια;
Σε αυτή τη διαδραστική δραστηριότητα θα δούμε και θα κατασκευάσουμε μόνοι μας διάφορα «εργαλεία» με βάση τα γρανάζια προχωρώντας από το απλό στο σύνθετο. Θα περπατήσουμε στα χνάρια του κατασκευαστή του μηχανισμού των Αντικυθήρων, του Αρχιμήδη, του Πυθαγόρα, του Da Vinci, του Fibonacci, του Pascal κ.ά.. Σκοπός μας είναι η εξοικείωση με άγνωστες πτυχές μηχανικής, μαθηματικών και προγραμματισμού, μέσω ενός νέου και πρωτότυπου εκπαιδευτικού παιχνιδιού, εμπνευσμένου από την αρχαία τεχνολογία, για μικρούς και μεγάλους. Στο τέλος θα δούμε από κοντά το λειτουργικό μου μοντέλο με σκοπό να εξοικειωθούμε με την αρχαία τεχνολογία.
Ο Δρ. Μάρκος Σκουλάτος είναι πειραματικός φυσικός, στον τομέα του κβαντικού μαγνητισμού. Έκανε το διδακτορικό του με υποτροφία του πανεπιστημίου του Liverpool, στη φυσική στερεάς κατάστασης. Ο επιμέρους κλάδος με τον οποίο ασχολείται είναι η έρευνα σε νέες μαγνητικές δομές και καταστάσεις.
Έχει εργαστεί στα ερευνητικά κέντρα Helmholtz Zentrum Berlin και Paul Scherrer Institut της Ελβετίας με υποτροφία Marie Curie. Από το 2014 εργάζεται στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Υλοποιεί τις ιδέες του σε πειραματικές διατάξεις με δέσμες νετρονίων και ακτίνων-X σε Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία και Αμερική. Έχει δώσει πάνω από 50 ομιλίες σχετικά με την έρευνά του σε μαγνητικά υλικά και έχει 40 δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά.
Γοητευμένος από τις φυσικές επιστήμες, τα πειράματα και τη γεωμετρία, από τα παιδικά του ακόμα χρόνια, ανέλαβε την πρόκληση να ανακατασκευάσει τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Παραμένοντας πιστός στο αυθεντικό σχέδιο που αντικατοπτρίζει την αρχαία σοφία και τεχνογνωσία, θέλησε επιπλέον να εκθέσει τη συνολική ομορφιά του Μηχανισμού με σημερινά δεδομένα.
Κατά την άποψή του, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων αποτελεί μία αιώνια πολιτισμική παρακαταθήκη, καθώς παράλληλα και ένα έξυπνο εκπαιδευτικό εργαλείο. Ελπίζει αυτό να κεντρίσει το ενδιαφέρον μας καθώς και να δοθεί η δυνατότητα στα παιδιά μας να αποκτήσουν εφαρμοσμένες γνώσεις που πηγάζουν από την πιο εντυπωσιακή τεχνολογία της αρχαιότητας.
Το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM ή Technische Universität München)
και η μεγαλύτερη τσουλήθρα μας
(νομίζω και του κόσμου)
Το Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου (TUM ή Technische Universität München) είναι ένα δημόσιο ερευνητικό πανεπιστήμιο στο Μόναχο της Γερμανίας. Ειδικεύεται στη μηχανική, την τεχνολογία, την ιατρική και τις εφαρμοσμένες και φυσικές επιστήμες.
Ιδρύθηκε το 1868 και διαθέτει ερευνητικό πυρηνικό αντιδραστήρα στο Garching του Μονάχου. Μέσα από δέσμες νετρονίων, επιστήμονες ερευνούν νέα υλικά σε τομείς όπως μαγνητισμός, δομή και διεγέρσεις υλικών, βιολογία κ.ά. Το πανεπιστήμιο είναι οργανωμένο σε οκτώ σχολές και τμήματα και υποστηρίζεται από πολυάριθμα ερευνητικά κέντρα. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Γερμανίας, με 50.000 φοιτητές.
Ως Πανεπιστήμιο Αριστείας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Αριστείας των Γερμανικών Πανεπιστημίων, το TUM θεωρείται το κορυφαίο πανεπιστήμιο στη Γερμανία σύμφωνα με τις σημαντικότερες κατατάξεις από το 2023 και συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων πανεπιστημίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 18 νομπελίστες και 23 νικητές του βραβείου Leibniz περιλαμβάνονται στους ερευνητές και τους αποφοίτους του.