Ομιλία της Δρ. Μαρίας Καμηλάκη
Ετερώνυμα κλάσματα, τεθλασμένες γραμμές και εφεξής γωνίες: Η γλώσσα των μαθηματικών ως συνιστώσα του μαθηματικού γραμματισμού
Η γλώσσα των μαθηματικών ως συνιστώσα του μαθηματικού γραμματισμού
H κυρία Μαρία Καμηλάκη, Προϊσταμένη της Βιβλιοθήκης της Βουλής, θα προσπαθήσει με την ομιλία της να αποδείξει πως ένας λόγος για το φαινόμενο της μαθηματικής φοβίας που παρατηρείται στους περισσότερους μαθητές οφείλεται στη γλώσσα που χρησιμοποιείται. Συγκεκριμένα αναφέρει:
Ένας από τους γενεσιουργούς παράγοντες του σχολικού φαινομένου της «μαθηματικοφοβίας» είναι η γλώσσα που χρησιμοποιείται κατά την παρουσίαση της μαθηματικής ύλης, η οποία συχνά ηχεί στους μαθητές και τις μαθήτριες σαν «ξένη γλώσσα», με αποτέλεσμα να «παπαγαλίζουν» ακατάληπτους όρους χωρίς να κατανοούν το σημασιολογικό τους περιεχόμενο, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό εμποδίζει και τη γνωστική κατάκτησή τους.
Με αφορμή την παραπάνω διαπίστωση, στόχος της ομιλίας είναι να παρουσιάσει τις ιδιαιτερότητες του μαθηματικού επιπέδου ύφους (mathematics register, Halliday 1978: 195), δηλαδή των νοημάτων «που ανήκουν στη γλώσσα των μαθηματικών (τη μαθηματική χρήση της φυσικής γλώσσας, όχι τα μαθηματικά καθεαυτά), και τα οποία η γλώσσα πρέπει να εκφράσει, εφόσον χρησιμοποιείται για μαθηματικούς σκοπούς», όχι μόνο σε επίπεδο ειδικού λεξιλογίου, αλλά και κειμενικής δομής, στρατηγικών επιχειρηματολογίας και συνομιλιακών πρακτικών.
Τελικά, αυτό που επιδιώκεται είναι η προαγωγή του γραμματισμού στα μαθηματικά ως αναπόσπαστο κομμάτι του μαθηματικού γραμματισμού, όρου που περιγράφει την κατάλληλη χρήση των μαθηματικών εννοιών και αντικειμένων, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της ζωής του ατόμου ως σκεπτόμενου πολίτη, ο οποίος διαθέτει ικανότητες συλλογισμού, επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων.
- Cope, B. & Kalantzis, M. 2000 (επιμ.). Multiliteracies. Literacy Learning and the Design of Social Futures. London, Rοutledge.
- Ζάγκα, Ε. 2014. Η διδασκαλία της γλώσσας με βάση το περιεχόμενο: Από τη θεωρία στην πράξη. Θεσσαλονίκη, Βάνιας.
- Gutierrez, K., Sengupta-Irving T.&Dieckmann, J. 2010. «Developing a mathematical vision: Mathematics as a discursive and embodied practice». Στο J.N. Moschkovich (επιμ.), Language and Μathematics Εducation: Multiple Perspectives and Directions for Research. Charlotte, NC, Information Age Publishing, 29-71.
- Halliday, M.A.K. 1978. «Sociolinguistics aspects of mathematical education». Στο M.Α.Κ. Halliday (επιμ.), The Social Interpretation of Language and Meaning. London, University Park Press, 194-204.
- Halliday, M.A.K. 2004. The Language of Science. London,Continuum.
- Καμηλάκη, Μ. & Κοτσαλίδης, Φ. 2017. «Λέξεις με...μαθηματική ακρίβεια». Σχολική γλώσσα και κριτικός γραμματισμός στους μαθηματικούς ορισμούς του Γυμνασίου. Mελέτες για την Ελληνική Γλώσσα 37, 327-340.
- Kotsopoulos, D. 2007. «Mathematics discourse: It’s like hearing a foreign language». MathematicsTeacher 101(4), 301-305.
- Moschkovich, J.N. 2007. «Examining mathematical discourse practices». For The Learning of Mathematics, 27(1), 24-30.
Bιωματικό εργαστήριο για τη γλώσσα της επιστήμης
«Μίλα μου επιστημονικά!»
- Πώς μπορείς να συνετίσεις ένα ανάγωγο κλάσμα;
- Εκτός από τους πραγματικούς αριθμούς υπάρχουν και ψεύτικοι;
- Πόσο πρέπει να φάει μια ακόρεστη οργανική ένωση, για να χορτάσει;
- Τα λεπτόνια είναι αναγκαστικά λεπτά;
Κατά την περιπλάνησή μας στο συναρπαστικό σύμπαν της επιστήμης όχημά μας είναι πάντοτε η γλώσσα. Tο απαιτητικό λεξιλόγιο και οι ιδιαίτερες στρατηγικές οργάνωσης του επιστημονικού κειμένου συχνά δυσκολεύουν την κατανόησή του. Ελάτε να «παίξουμε» με τη γλώσσα της επιστήμης και να ανακαλύψουμε τα μυστικά της μέσα από κιναισθητικά παιχνίδια!
Οι δράσεις του βιωματικού εργαστηρίου απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους, από 12 ετών και πάνω.
Η Μαρία Καμηλάκη είναι προϊσταμένη της Διεύθυνσης Βιβλιοθήκης της Βουλής από τον Οκτώβριο του 2021, ενώ κατά το διάστημα Νοενβρίου 2018 - Οκτωβρίου 2021 διετέλεσε προϊσταμένη του Τμήματος Κοινοβουλευτικής Βιβλιοθήκης.
Παράλληλα, από το 2017 διδάσκει ως καθηγήτρια - σύμβουλος στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα σπουδών του Ε.Α.Π. Σύγχρονες τάσεις στη Γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς και συνεργάζεται ως εμπειρογνώμων με το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης.
Μεταξύ 2018 - 2020 υπήρξε ακαδημαϊκή υπότροφος στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Ε.Κ.Π.Α. και από το 2013 έως το 2019 λέκτορας Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (παμψηφεί «Άριστα») και κάτοχος Μεταπτυχιακών Διπλωμάτων Ειδίκευσης (MSc) στην Πολιτιστική Διαχείριση (Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2014) και την εφαρμοσμένη Γλωσσολογία (University of Edinburgh, 2002).
Κατά την εκπόνηση της Διδακτορικής της Διατριβής τιμήθηκε με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, ενώ κατά τις μεταπτυχιακές της σπουδές με υποτροφία του Ιδρύματος «Λίλιαν Βουδούρη» και του Βρετανικού Ερευνητικού Συμβουλίου «Economic & Social Research Council» (E.S.R.C.). Είναι συγγραφέας του Οδηγού για εκπαιδευτικούς «Λέξεις που πληγώνουν, λέξεις που χαμογελούν».
Βιωματικό εργαστήριο για τον λεκτικό εκφοβισμό στο σχολικό περιβάλλον (Βιβλιοθήκη της Βουλής, Σειρά «Μέθοδοι και εργαλεία», Αθήνα 2020) και συν-συγγραφέας του βιβλίου «Πιπέρι στο στόμα!». Όψεις των λέξεων - ταμπού στην Νέα Ελληνική (Αθήνα, Εκδόσεις Καλλιγράφος, 2015).
Συστηματικά δημοσιεύει μελέτες της σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, ενώ στην παρούσα φάση ολοκληρώνει τη μεταδιδακτορική της έρευνα στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου με θέμα «Από τις γλωσσικές στάσεις στις γλωσσικές πολιτικές: Συζητώντας για το γλωσσικό ζήτημα στη Βουλή των Ελλήνων».
Έχει επιμεληθεί την πολυμεσική έκθεση Γλωσσόpolis: Περιηγήσεις στη Νέα Ελληνική (2016), σε συνδιοργάνωση του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση με τη Βιβλιοθήκη της Βουλής και την επετειακή έκθεση του Κοινοβουλίου «Αντικρίζοντας την Ελευθερία!» Στη Βουλή των Ελλήνων, δύο αιώνες μετά (2021). Είναι μητέρα τριών παιδιών.
Ομιλία της Δρ. Μαρίας Βλασσοπούλου
Το Δημόσιον Καπνεργοστάσιον Αθηνών: από το χτες στο σήμερα
Η παρουσίαση επικεντρώνεται στην ιστορία του Δημόσιου Καπνεργοστασίου της οδού Λένορμαν 218, κτηρίου που σήμερα στεγάζει τη Βιβλιοθήκη και το Τυπογραφείο της Βουλής των Ελλήνων. Παρακολουθεί τις βασικές χρήσεις του κτηρίου από την ίδρυσή του την περίοδο 1928-1930 έως τις μέρες μας, αναδεικνύοντας τη συμμετοχή του σε σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στα σχεδόν εκατό χρόνια της λειτουργίας του.
Παρουσίαση: 20 λεπτά
Η Μαρία Βλασσοπούλου γεννήθηκε το 1969. Ζει στον Πειραιά και εργάζεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής. Είναι ιστορικός, απόφοιτος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην Iστορία από το Πανεπιστήμιο Paris I - Panthéon της Σορβόννης και διδακτορικού διπλώματος στις Nεοελληνικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση κατά τις μεταπτυχιακές της σπουδές και του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη κατά την εκπόνηση της διδακτορικής της διατριβής.
Από το 2013 προΐσταται του Τμήματος Μπενακείου Βιβλιοθήκης και Συλλογών Πολιτικών Προσωπικοτήτων της Βιβλιοθήκης της Βουλής, μεριμνώντας για τον εμπλουτισμό, την τεκμηρίωση, την ανάδειξη και την αξιοποίησή τους από ερευνητές και αναγνώστες. Έχει επιμεληθεί σειρά δράσεων εξωστρέφειας (εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, ξεναγήσεις) της Βιβλιοθήκης της Βουλής στο Μέγαρο του Κοινοβουλίου. Έχει εισηγηθεί και υποστηρίξει το συστηματικό άνοιγμα του Δημόσιου Καπνεργοστασίου Αθηνών στον Κολωνό ως τοπόσημου της γειτονιάς, με στοχευμένα προγράμματα για τους κατοίκους και τα σχολεία της ευρύτερης περιοχής. Με άξονα την καινοτομία και στόχο τη διασύνδεση του πολιτικού κέντρου με όλη την Ελλάδα έχει σχεδιάσει δράσεις που οργανώνονται από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής σε συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα, δημόσιους φορείς, επιστήμονες και καλλιτέχνες.
Στο επίκεντρο των ερευνητικών της ενδιαφερόντων βρίσκεται η σχέση ιστορίας και λογοτεχνικής παραγωγής, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης (βενετοτουρκικοί πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Μεσοπόλεμος, Κατοχή), καθώς και η ιστορία και η υλικότητα του βιβλίου. Δημοσιεύσεις και παρουσιάσεις της σε διεθνή συνέδρια αφορούν τον πρωτοπόρο δημοτικιστή Γιάννη Ψυχάρη, τον ποιητή του Κρητικού Πολέμου Μαρίνο Τζάνε Μπουνιαλή, την Πηνελόπη Δέλτα, τον Δημήτρη Πετσετίδη, καθώς και την ιστορία του Δημόσιου Καπνεργοστασίου, τη βιβλιακή παραγωγή της Κατοχής και την ανάδειξη της συγγραφικής πράξης μέσα από αρχειακές συλλογές λογοτεχνών, όπως του Αντώνη Σαμαράκη. Ομιλία του Θωμά Θεοδοσιάδη
“Η Γαλάζια Σπηλιά στο Καστελλόριζο και οι γρίφοι της”
- Πότε ανακαλύφθηκε η σπηλιά, και ποιο ήταν το πρώτο της όνομα;
- Πόσα ονόματα έχει και ποιος της έδωσε το όνομα Γαλάζιο σπήλαιο;
- Γιατί είναι Γαλάζια και…. όχι πράσινη;
Μέσα από την παρουσίαση εκτός των άλλων θα απαντήσουμε και στα παρακάτω ερωτήματα:
- Πόσα σπήλαια έχει το Καστελλόριζο;
- Είναι το Γαλάζιο σπήλαιο και η Τρύπα του Παραστά το ίδιο σπήλαιο;
- Πόσο μεγάλο είναι το Γαλάζιο σπήλαιο και γιατί είναι γαλάζιο;
- Πότε τα σπήλαια φιλοξένησαν τους κατοίκους του νησιού;
- Πόσοι βασιλιάδες επισκέφτηκαν το σπήλαιο;
- Που είναι το βαθύτερο σπήλαιο της Δωδεκανήσου;
- Γνώριζαν οι Περιηγητές το Φωτσαλίκι;
- Τι σχέση έχουν οι Ιταλοί με το Γαλάζιο Σπήλαιο του νησιού;
- Ποια Ελληνίδα ζωγράφος και συγγραφέας μίλησε για αυτό;
O Θωμάς Θεοδοσιάδης, εργάζεται στο Τμήμα Μπενακείου Βιβλιοθήκης και Συλλογών Πολιτικών Προσωπικοτήτων της Βουλής των Ελλήνων.
Με σπουδές στον κλάδο των ανθρωπιστικών επιστημών και ειδίκευση στην Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων, ασχολείται με την εξερεύνηση σπηλαίων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και με την ιστορία της Σπηλαιολογίας από τις αρχές του 2000.
Διατέλεσε Πρόεδρος του Σπηλαιολογικού Ελληνικού Εξερευνητικού Ομίλου (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.), 2002-2004 και Πρόεδρος της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (Σ.Ο.Ε.) το 2013, μέλος της ομάδας Σπηλαιοδιάσωσης του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. και της Σ.Ο.Ε. (2002-2018), Εκπαιδευτής Σπηλαιολογίας ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο. (2001-σήμερα), Επιθεωρητής Εκπαίδευσης Σ.Ο.Ε. και εισηγητής στο μάθημα της Ιστορίας της Σπηλαιολογίας στα σεμινάρια του ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.
Έχει συγγράψει πληθώρα άρθρων σχετικά με τη Σπηλαιολογία.