Από το Καστελλόριζο στο πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο:
Aπολογισμός ενός τολμηρού εγχειρήματος
Το 2022 ήταν η χρονιά που ανέδειξε και καθιέρωσε το φεστιβάλ Γρίφων μέσα από τρεις συνεχείς διοργανώσεις. Επιστέγασμα, το πιο πρόσφατο φεστιβάλ της Αθήνας (16-18 Δεκεμβρίου), σε συνδιοργάνωση με τη Βιβλιοθήκη της Βουλής και υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων.
Η φαντασία και η επινοητικότητα, το απρόσμενο και το χιουμοριστικό, παράλληλα με την ακριβή και επιστημονικά έγκριτη γνώση, υπήρξαν τα βασικά εργαλεία που αξιοποιήθηκαν στο φεστιβάλ της Αθήνας, μια και από τη φύση τους οι γρίφοι διδάσκουν διασκεδάζοντας και διασκεδάζουν διδάσκοντας. Δεν στήθηκε δηλαδή απλά μια έκθεση γρίφων αλλά οργανώθηκε ένα διαδραστικό, βιωματικό επιστημονικό και πολιτιστικό γεγονός με αφορμή τους γρίφους και τη σχέση τους με τις επιστήμες, ιδίως τα μαθηματικά. Γρίφοι τρισδιάστατοι και γρίφοι λογικής πλαισιώθηκαν από πολυάριθμες παράλληλες καινοτόμες δράσεις, διαχέοντας τη νέα γνώση πέρα από τα καθιερωμένα εκπαιδευτικά στερεότυπα και σε έναν χώρο-θεματοφύλακά της.
Οι δράσεις στις οποίες συμμετείχαν –με ενθουσιώδη προεξάρχοντα τον ίδιο τον πρόεδρο της Βουλής, κ. Τασούλα που συμμετείχε στα περισσότερα εργαστήρια– μαθητές και εκπαιδευτικοί (σε οργανωμένες επισκέψεις σχολείων) αλλά και το ευρύ κοινό, που προσήλθε μαζικά στο Καπνεργοστάσιο, ήταν οι εξής:
Αμέτρητοι γρίφοι στην είσοδο του κτηρίου της Βιβλιοθήκης και στον 1ο όροφο ζητούσαν την επίλυσή τους από 5 Έλληνες γριφολόγους, που για πρώτη φορά συνυπήρξαν στον ίδιο χώρο παρουσιάζοντας τις δικές τους δημιουργίες.
- Σταθερή αξία του φεστιβάλ ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μιχάλης Λάμπρου, ανέτρεψε την εικόνα των μαθηματικών μέσα από διασκεδαστικές αφηγήσεις.
- Το ΠΕΚΕΣ Δυτ. Ελλάδας (Μαθητικός Διαγωνισμός Μαθηματικής Λογικής και Υπολογιστικής Σκέψης Alan Turing), Συνεργάτες της ΜΕΝΣΑ, του Garage Ρομποτικής και του WRO Hellas έδωσαν μια δυναμική παρουσία.
- Η μουσική (ΜουσικΩδείο), ο κινηματογράφος (Cinemathesis) αλλά και η αφήγηση συνέδεσαν πρωτότυπες δράσεις τους με τους γρίφους ενώ η αθλητική ομάδα ΥΑΔΕΣ εντυπωσίασε με μια χορογραφία Ηip Ηop και Ρομποτικής.
- Μάθαμε: τι είναι η κρυπτογραφία και ποια είναι η άλλη Μεθ-οδός να λύνουμε γρήγορα έναν γρίφο, ποια είναι η σωστή γλώσσα των Μαθηματικών αλλά και τα ‘Σκεψεδάκια’ τις πρώτες εύγευστες μπουκίτσες Δημιουργικής Σκέψης!
- Ένα κυνήγι θησαυρού (escape room) στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της βιβλιοθήκης κράτησε τον επισκέπτη σε αγωνία.
- Ερευνητές του Ινστιτούτου Παστέρ οδήγησαν στην εξιχνίαση ενός εγκλήματος χάρη στα μεθοδολογικά εργαλεία της Βιολογίας.
- Ένα Stand up Science προσέγγισε την επιστήμη αλλιώς, ενώ ο Antuan, από τους ταχύτερους λύτες του κύβου του Rubik, μας άφησε κυριολεκτικά άφωνους.
- Οι δύο ενδιαφέροντες διαγωνισμοί επίλυσης γρίφων, στους οποίους πήραν μέρος μαθητές όλων των τάξεων αλλά και ενήλικες.
Τέλος, μια σειρά ανατρεπτικών ομιλιών για τους γρίφους και τα μαθηματικά κάλυψαν μια από τις απογευματινές θεματικές ενότητες, ενώ μέσα από συναρπαστικές αφηγήσεις μάθαμε για την ιστορία του χώρου που φιλοξένησε το Φεστιβάλ, για την ιστορία του ακριτικού μας νησιού που μας έφερε τους Γρίφους και για τη θρυλική μορφή της κυράς της Ρω. Το φεστιβάλ έκλεισε με το ξεχωριστό μουσικό νεανικό σύνολο jazz band του Μουσικού Σχολείου Αλίμου.
Πιστεύουμε πως με το φεστιβάλ της Αθήνας προσεγγίσαμε, στο μέτρο του δυνατού, τα θεμελιώδη λόγια του Πλάτωνα για τη σωστή διδασκαλία: για την ευμάθεια χρειάζεται αγχίνοια, δηλαδή η ικανότητα να μπορεί ο μαθητής «εξ ων έμαθε θηρεύειν και α μη έμαθεν».
Κλείνοντας το απολογιστικό μας αυτό σημείωμα θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους όσοι κυριολεκτικά κατέκλυσαν το Καπνεργοστάσιο, χάρηκαν, διασκέδασαν, έμαθαν παίζοντας και έπαιξαν μαθαίνοντας και μας το ανταπέδωσαν στο πολλαπλάσιο με τα ενθουσιώδη τους σχόλια. Και ακόμη: τους 60 και πλέον ακαδημαϊκούς, ερευνητές, εκπαιδευτικούς και καλλιτέχνες που μας συμπαραστάθηκαν και πλούτισαν το φεστιβάλ με τις πρωτότυπες γνώσεις και την επιστημονική τους εμπειρία, το προσωπικό της Βιβλιοθήκης της Βουλής και τους εθελοντές που καθοδήγησαν υποδειγματικά τον απρόσμενο αριθμό των επισκεπτών, τα ΜΜΕ που πρόβαλαν τη μεγάλη αυτή διοργάνωση. Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε στη Βουλή των Ελλήνων για την αιγίδα και την οικονομική της στήριξη αλλά και στους χορηγούς μας (Πλαίσιο, Ίδρυμα Χατζηγάκη, Εκπαιδευτική Αναγέννηση και Garage) που κάλυψαν τις ανάγκες της όλης διοργάνωσης.
Η συμπαράσταση και ο ενθουσιασμός τόσων μεμονωμένων ατόμων και ομάδων/φορέων μας παροτρύνει εμπράκτως να συνεχίσουμε.
