Πόση «μαγεία» κρύβουν τα Παλαιά Σφαγεία;
Η απάντηση στον γρίφο αυτό, από τις 21 μέχρι τις 23 Οκτωβρίου
Τον προηγούμενο Σεπτέμβριο πραγματοποιήθηκε, με ιδιαίτερη επιτυχία, το 1o Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλόριζου. Αποδείχτηκε ένα εθνικής σημασίας επιστημονικό γεγονός το οποίο ξεπέρασε κατά πολύ τον στόχο και τις προσδοκίες όλων μας, διοργανωτών, συμμετεχόντων και χορηγών.
Κάποιος ευλόγως θα αναρωτηθεί: Γιατί Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλόριζου; Το Καστελλόριζο, όλως παραδόξως, διακρίνεται και για τους γρίφους: το 2020 ο μαθηματικός Πανταζής Χούλης, πρώην καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αυστραλίας, νυν συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνιδρυτής εταιρείας παραγωγής εκπαιδευτικών γρίφων, ίδρυσε το Μουσείο Γρίφων, το οποίο διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες συλλογές Γρίφων παγκοσμίως. Πρόσφατα δε, ανακηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Κέντρο Επιστήμης, Τεχνολογίας και Τέχνης STARTS (Science+Technology+ARTS).
Παράλληλα κάποιος άλλος μπορεί πάλι να σκεφθεί: Σε τι βοηθούν οι γρίφοι και γιατί να τους χρησιμοποιούμε; Η απάντηση έχει πολλά σκέλη. Πρώτα από όλα, δεν υπάρχει τίποτα πιο ελκυστικό από ένα παιχνίδι για. όλες τις ηλικίες. Επιπρόσθετα, οι γρίφοι έχουν μια ευελιξία και ευχέρεια στο να εκφράζουν νέες και δύσκολες έννοιες με καινοτόμους τρόπους και εντυπωσιακούς μηχανισμούς, Τέλος, οι γρίφοι ενισχύουν σημαντικά τη διδακτική δύναμη των βιβλίων, λόγω της σύνδεσης του δισδιάστατου κειμένου με έναν τρισδιάστατο γρίφο, κάτι που ουσιαστικά ανεβάζει κατακόρυφα το επίπεδο της κατανόησης. Αυτοί όλοι είναι και οι λόγοι για τους οποίους οι γρίφοι ήταν πάρα πολύ διαδεδομένοι από την αρχαιότητα, ειδικά την εποχή που οι επιστήμες είχαν ανθίσει.
Γι αυτό οργανώθηκε το Φεστιβάλ Γρίφων στο Καστελλόριζο, με την φιλοδοξία το ακριτικό νησί μας να παράγει και να εξάγει πολιτισμό.
Η διοργάνωση έγινε από το Μουσείο Γρίφων Μεγίστης (Καστελλόριζου), κύρια δράση του Σωματείου ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ ( Ένωση Ιδεών, Γρίφων, Μαθηματικών ) ύστερα από πρόταση και σε συνεργασία με την Ελένη Γραμματικοπούλου, με πολυετή πείρα, σημαντικές επιτυχίες και μεγάλες διοργανώσεις στον χώρο της Επικοινωνίας της Επιστήμης.
Πενήντα κα πλέον επιστήμονες/ερευνητές/εκπαιδευτικοί και καλλιτέχνες στάθηκαν στο πλευρό των διοργανωτών και μέσα από ποικίλες επιστημονικές δράσεις και καλλιτεχνικά δρώμενα, έδωσαν την ευκαιρία σε μαθητές από το νησί, αλλά και από τη Ρόδο και στους ενήλικες ντόπιους και επισκέπτες να δουν, να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν, και να βιώσουν την επιστήμη ως μια συναρπαστική εμπειρία!
Το ΦΓ έκλεισε με τη διαβεβαίωση, πως εφεξής θα πρέπει να γίνει ένας θεσμός, που θα φέρει το ακριτικό νησί από την εσχατιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο κέντρο του διεθνούς επιστημονικού ενδιαφέροντος, και πως το Καστελλόριζο μπορεί πλέον να είναι υπερήφανο γιατί εξάγει πολιτισμό.
Θέλοντας, λοιπόν. η ευχή αυτή να γίνει πραγματικότητα και στηριζόμενοι στο γεγονός ότι η επικοινωνία της επιστήμης και η προσφορά νέας γνώσης, πέρα από τα καθιερωμένα πρότυπα, είναι πάντα μέσα στους στόχους μιας ευνομούμενης κοινωνίας, οδηγηθήκαμε στη διοργάνωση του 2ου Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλόριζου (22-25/9).
Το φεστιβάλ ολοκληρώθηκε. Ο απόηχος δυνατός, τα σχόλια εντυπωσιακά, η συμμετοχή του κόσμου απρόσμενη και η επιτυχία πέρα από κάθε προσδοκία.
Και μετά το Καστελλόριζο, τι ….
Σαλπάραμε με γρίφους στις τσέπες και ταξιδεύουμε…
Πρώτη στάση στην Πάτρα (Παλαιά Σφαγεία-21-23/10/22)
και δεύτερη, στην Αθήνα (Καπνεργοστάσιο 16-18/12/22).
Η επιλογή της Πάτρας δεν είναι τυχαία. Στηρίχτηκε στα εξής:
- η Πάτρα διαθέτει ένα υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό στον Τομέα των Μαθηματικών,
- είναι μια ζωντανή και ελπιδοφόρα πανεπιστημιακή κοιτίδα,
- έχει ήδη πραγματοποιήσει, με ιδιαίτερη επιτυχία, επιστημονικές πρωτοβουλίες Patras Science Festivalsm TEDx Patras, Βραδιά του Ερευνητή (στην οργανωτική επιτροπή των οποίων συμμετείχε καθοριστικά η Ελένη Γραμματικοπούλου) και τέλος,
- η πατρινή ομάδα «Πλήρωμα 94» συμμετείχε στο 1ο ΦΓ και μέσα από εντυπωσιακές δράσεις γοήτευσε κυριολεκτικά μικρούς και μεγάλους. Η επικείμενη συμμετοχή της ως συνδιοργανωτής θα συμβάλει ουσιαστικά στην επιτυχία του
Στην Πάτρα το φεστιβάλ θα έχει δύο κεντρικούς θεματικούς άξονες: τους Γρίφους και τα Μαθηματικά. Φιλοδοξούμε να αποτελέσει μια συναρπαστική διοργάνωση καθώς η ξεχωριστή θεματολογία του και η παρουσίαση δράσεων μέσα από ανατρεπτικούς τρόπους μάθησης πιθανόν να οδηγήσει στην αναθεώρηση κάποιων μεθόδων διάχυσης της επιστημονικής γνώσης.
Ήδη το Πανεπιστήμιο της Πάτρας υποστήριξε και έθεσε το φεστιβάλ υπό την αιγίδα του και το Τμήμα Μαθηματικών θα συμμετάσχει ενεργά. Παράλληλα συναφείς ερευνητικοί/εκπαιδευτικοί φορείς αποδέχτηκαν την πρότασή μας για συνεργασία με μεγάλο ενδιαφέρον και ενθουσιασμό.
Για περισσότερες πληροφορίες: https://kastellorizofestival.com
Σχετικά video στο κανάλι μας στο www.youtube.com
Γιατί το λογότυπο του Φεστιβάλ είναι ένας Καραγκιόζης ;
Η επιλογή του Καραγκιόζη γρίφου δεν είναι τυχαία γιατί η Πάτρα είναι η πόλη που γέννησε τον Καραγκιόζη μέσα από την θρυλική μορφή του Δημήτρη Σαρδούνη ή Σαρντούνη (Πάτρα, 1859 – 1912), γνωστού ως Μίμαρος. Ήταν από τους μεγαλύτερους Έλληνες καραγκιοζοπαίχτες. Σε αυτόν αποδίδεται η μεταμόρφωση του τουρκικού θεάτρου σκιών σε «ελληνική τέχνη» και γι’ αυτό και αναγνωρίστηκε από τον τύπο της εποχής ως «ο εφευρέτης του Καραγκιόζη».
Για το Φεστιβάλ Γρίφων Καστελλορίζου που μεταφέρεται στην Πάτρα, το λογότυπο αποτελεί ένα γρίφο με τη μορφή του Καραγκιόζη. Είναι μια ιδέα του Πανταζή Χούλη βασισμένη στην τοπολογία, και μετουσιώθηκε με τη μορφή ενός καινοτόμου εμπλεκόμενου γρίφου.
Πριν 110 χρόνια (δηλ. το 1912) o P.G. Feeney είχε κατασκευάσει το γρίφο «Δίλημμα του Καλικάντζαρου» (Leprechaun’s Dilemma) βασισμένο σε μια φιγούρα καλικάντζαρου από δύο ενωμένα κομμάτια όπου επιτρεπόταν μόνο μια περιστροφική κίνηση. Ο στόχος ήταν να τοποθετηθεί ένα τρίτο κυκλικό εξωτερικό κομμάτι γύρω από τον καλικάντζαρο. Από τότε δεν υπήρξε κάποια άλλη ιδέα που να εφαρμόζει κάτι παρόμοιο. Το Νοέμβριο του 2021, ο Πανταζής Χούλης ξεκίνησε την κατασκευή του Καραγκιόζη, αποτελούμενο από τρία ενωμένα κομμάτια με περιστροφική κίνηση ακριβώς ίδια με αυτή που βλέπουμε στις φιγούρες στο θέατρο σκιών. Επιπρόσθετα, για το τέταρτο εξωτερικό κομμάτι χρησιμοποιήθηκε ένα τετράγωνο (αντί για κύκλο). Η προσθήκη ενός παραπάνω κομματιού στη φιγούρα, καθώς και η αλλαγή του κύκλου σε τετράγωνο, δημιούργησε έναν παντελώς νέο γρίφο όσον αφορά την επίλυση. Διότι, για να λυθεί ο Καραγκιόζης γρίφος δεν απαιτούνται μόνο δύο στρατηγικές κινήσεις που έχει ο παλιός γρίφος, άλλα έξι στρατηγικές κινήσεις που μάλιστα είναι νέες και διαφορετικές. Άρα, χρειάζεται περισσότερη εξοικείωση και φαντασία, δίνοντας στο γρίφο έναν πιο ενδιαφέρον και μακροπρόθεσμο χαρακτήρα. Στο μέλλον ίσως κατασκευασθούν παραλλαγές με περισσότερα κομμάτια.
Tα παλιά σφαγεία της Πάτρας: H ζωαγορά του 1903 που μετατράπηκε σε πολυδύναμο μουσείο καρναβαλιού!
Ένα μεγάλο έργο που συνέβαλε στη μεταμόρφωσης της παραλιακής ζώνης της Πάτρας και τη μετατροπή της από μια «νεκρή ζώνη» εγκαταλελειμμένων κτιρίων σε μια δημιουργική ζώνη.
Ο λόγος για το έργο «διαμόρφωση χώρων παλαιών Σφαγείων σε χώρους δημιουργικής βιομηχανίας, με ειδίκευση στο Πατρινό Καρναβάλι», έργο που αποτελούσε χρόνιο αίτημα της πόλης. Στόχος του: να μετατρέψει το καρναβαλικό εφήμερο σε μια μόνιμη επένδυση στο δρόμο για την ανάπτυξη.
Και μια μικρή αναδρομή στην ιστορία τους:
Όταν στις αρχές του αιώνα τα παλιά σφαγεία στο μόλο του Αγίου Ανδρέου αποδείχθηκαν ακατάλληλα για τις ανάγκες της πόλης, ξεκίνησε η αναζήτηση νέου χώρου. Ο κλήρος έπεσε στην περιοχή των Ιτεών στις 26 Ιουνίου 1902.
Το 1903 τα Δημοτικά Σφαγεία κατασκευάστηκαν στην Ακτή Δυμαίων και δεν ήταν ένα συνηθισμένο κτίριο. Οι επιρροές του από την κεντροευρωπαϊκή βιομηχανική αρχιτεκτονική, είναι παραπάνω από εμφανείς.. Τα σφαγεία της Πάτρας σταμάτησαν να λειτουργούν το 1995. Λίγο πριν την Πάτρα- Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ο χώρος ενοικιάστηκε σε ιδιώτη επιχειρηματία και διαμορφώθηκαν σε έναν μεγάλο Πολυχώρο, o οποίος λειτούργησε μέχρι το 2013.
Το 2018 ο Δήμος Πατρέων αποφασίζει το φιλόδοξο αυτό έργο της ανάπλασης του χώρου να ολοκληρωθεί μέσω του προγράμματος SPARC, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία – Interreg Greece – Italy 2014 – 2020» μεταμορφώνοντάς τον σε πολυχώρο πολιτισμού με άξονα το Καρναβάλι και τον Καραγκιόζη .
Το κτιριακό συγκρότημα, καταλαμβάνει έκταση 20 στρεμμάτων. Σε αυτό δεσπόζει ένα μεγάλο κεντρικό κτίριο πλαισιωμένο από άλλα μικρότερα που στεγάζουν βοηθητικούς χώρους, εργαστήρια και γραφεία.
Τα Παλαιά Σφαγεία αποτελούν πλέον ένα ζωτικό πυρήνα δημιουργικών δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται καθ΄ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ο υπαίθριος χώρος και οι αίθουσες παίρνουν ζωή μέσα από πλήθος εκδηλώσεων, δραστηριοτήτων, εργαστηρίων και εκθέσεων
Για περισσότερες πληροφορίες στο site: https//www.carnivalpatras.gr όπου και στηρίζεται το παραπάνω.